Komisja powołana w związku z wątpliwościami w sprawie posiadania przez Jerzego Stachyrę biernego prawa wyborczego wreszcie się spotka. W Biuletynie Informacji Publicznej Starostwa Powiatowego w Zgorzelcu można znaleźć informację o zaplanowanym na 26 marca 2025 r. posiedzeniu Doraźnej Komisji ds. Oceny Dopuszczalności Wygaszania Mandatu Radnym Rady Powiatu Zgorzeleckiego.
Proponowany porządek obrad przedstawia się następująco:
1. Przyjęcie protokołu nr 1/2025 z dn. 27.02.2025 г.
2. Analiza zgromadzonej dokumentacji w celu dokonania oceny dopuszczalności wygaszenia mandatu radnemu Rady Powiatu Zgorzeleckiego.
Posiedzenie rozpocznie się o godz. 14.00 o godz. w sali konferencyjnej Starostwa Powiatowego w Zgorzelcu przy ul. Boh. II Armii WP 8a (I p., sala 203).
Przypomnijmy, że w skład komisji wchodzą następujące osoby (w nawiasach podaliśmy afiliację polityczną radnych):
- Przewodniczący – Szymon Mikołajczyk (Porozumienie Prawicy dla Powiatu)
- Z-ca Przewodniczącego – Jadwiga Buciuto (Prawo i Sprawiedliwość)
Członkowie Komisji:
- Artur Bieliński (Koalicja Obywatelska)
- Kamil Kajzerek (Koalicja Powiatowa)
- Marian Matyjasik (Ponad Podziałami)
- Radosław Rodziewicz (Koalicja Obywatelska)
Należy zwrócić uwagę, że większość w komisji posiada koalicja rządząca w powiecie. Czy może to oznaczać, że decyzje komisji są góry przesądzone? Czy można w związku z tym liczyć na obiektywizm? Czy członkowie komisji będą się kierować literą prawa, czy interesem koalicji? Na pewno będziemy śledzić jej obrady i nie omieszkamy skomentować.
Aby ułatwić pracę komisji poniżej przypominamy zasady, które obowiązują przy ustalaniu miejsca stałego zamieszkania i posiadanie biernego prawa wyborczego.
Zgodnie z art. 5. ust. 9) Kodeksu wyborczego jako stałe zamieszkanie należy rozumieć zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego pobytu.
W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, że stałe zamieszkiwanie nie wiąże się z zameldowaniem dla potrzeb określenia praw wyborczych, bowiem stałe zameldowanie jest okolicznością o charakterze administracyjnoprawnym. O miejscu zamieszkania zasadniczo decydują natomiast dwa czynniki: zewnętrzny (faktyczne przebywanie) i wewnętrzny (zamiar stałego pobytu). Ponieważ miejsce zamieszkania zależne jest od zamiaru, a więc od woli konkretnej osoby, to o tej woli decydują nie tylko deklaracje, ale obiektywne okoliczności faktyczne wskazujące na zamiar oczywisty (np. wyrok WSA w Opolu z 8.11.2022 – sygn. akt II SA/Op 196/22).
Miejsce zamieszkania nie musi pokrywać się z miejscem zameldowania osoby fizycznej, które jest okolicznością o charakterze administracyjnoprawnym. Również fakt posiadania przez osobę fizyczną lokalu mieszkalnego, czy też innej nieruchomości na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego nie ma znaczenia dla ustalenia faktycznego miejsca zamieszkiwania.
Również płacenie podatków nie ma znaczenia dla obiektywnej oceny zamieszkiwania, gdyż te płacone są w miejscu zameldowania. Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu (art. 25 Kodeksu Cywilnego), przy czym można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania (art. 28 Kodeksu Cywilnego).
Przyjmuje się również, że o miejscu zamieszkania decyduje przebywanie w znaczeniu fizycznym w określonej miejscowości oraz zamiar stałego pobytu. Na stałość pobytu w danej miejscowości wskazuje skupienie w niej aktywności życiowej związanej z pracą i rodziną. O zamiarze przebywania stanowi wystąpienie konkretnych, sprawdzalnych zachowań będących wyrazem deklarowanego zamiaru.
Jednocześnie ustalenie faktu stałego zamieszkania dla potrzeb określenia kto posiada czynne i bierne prawo wyborcze powinno mieć z jednej strony na względzie ułatwienie obywatelom dostępu do udziału w wyborach, z drugiej zaś strony nie może być jednak przyzwoleniem na nadużywanie tego prawa. Z tego powodu dla oceny stałego miejsca pobytu nie należy kierować się wyłącznie oświadczeniami osoby zainteresowanej, konieczne jest bowiem uwzględnienie okoliczności zewnętrznych mogących świadczyć o tym, że dana osoba rzeczywiście zamierza stale przebywać w tej miejscowości (Wyrok NSA 11.04.2013 r. – sygn. akt II OSK 530/13).
W jednym z najnowszych wyroków Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok NSA z 8 stycznia 2025 r. – sygn. akt III OSK 2665/22) stwierdził, że prowadzenie działalności gospodarczej, odbieranie korespondencji, posiadanie prawa własności do nieruchomości, a przede wszystkim “coś co najdobitniej określa centrum życiowe – skupienie życia rodzinnego”, to przesłanki wskazujące centrum życiowego.