Kto ma prawo kandydować do Rady Powiatu Zgorzeleckiego?
Zgodnie z art. 11 § 1 Ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy prawo wybieralności (bierne prawo wyborcze) w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego posiada osoba mająca prawo wybierania tych organów, tj. obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat, oraz stale zamieszkuje na obszarze tego powiatu. To oznacza, że prawo kandydowania do Rady Powiatu Zgorzeleckiego mają osoby, które w nim zamieszkują.
Zgodnie z art. 5. ust. 9) jako stałe zamieszkanie należy przez to rozumieć zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego pobytu.
W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, że stałe zamieszkiwanie nie wiąże się z zameldowaniem dla potrzeb określenia praw wyborczych, bowiem stałe zameldowanie jest okolicznością o charakterze administracyjnoprawnym. O miejscu zamieszkania zasadniczo decydują natomiast dwa czynniki: zewnętrzny (faktyczne przebywanie) i wewnętrzny (zamiar stałego pobytu). Ponieważ miejsce zamieszkania zależne jest od zamiaru, a więc od woli konkretnej osoby, to o tej woli decydują nie tylko deklaracje, ale obiektywne okoliczności faktyczne wskazujące na zamiar oczywisty (np. wyrok WSA w Opolu z 8.11.2022 – sygn. akt II SA/Op 196/22).
Miejsce zamieszkania nie musi pokrywać się z miejscem zameldowania osoby fizycznej, które jest okolicznością o charakterze administracyjnoprawnym. Również fakt posiadania przez osobę fizyczną lokalu mieszkalnego, czy też innej nieruchomości na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego nie ma znaczenia dla ustalenia faktycznego miejsca zamieszkiwania. Również płacenie podatków nie ma znaczenia dla obiektywnej oceny zamieszkiwania, gdyż te płacone są w miejscu zameldowania. Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu (art. 25 Kodeksu Cywilnego), przy czym można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania (art. 28 Kodeksu Cywilnego).
Przyjmuje się również, że o miejscu zamieszkania decyduje przebywanie w znaczeniu fizycznym w określonej miejscowości oraz zamiar stałego pobytu. Na stałość pobytu w danej miejscowości wskazuje skupienie w niej aktywności życiowej związanej z pracą i rodziną. O zamiarze przebywania stanowi wystąpienie konkretnych, sprawdzalnych zachowań będących wyrazem deklarowanego zamiaru.
Jednocześnie ustalenie faktu stałego zamieszkania dla potrzeb określenia kto posiada czynne i bierne prawo wyborcze powinno mieć z jednej strony na względzie ułatwienie obywatelom dostępu do udziału w wyborach, z drugiej zaś strony nie może być jednak przyzwoleniem na nadużywanie tego prawa. Z tego powodu dla oceny stałego miejsca pobytu nie należy kierować się wyłącznie oświadczeniami osoby zainteresowanej, konieczne jest bowiem uwzględnienie okoliczności zewnętrznych mogących świadczyć o tym, że dana osoba rzeczywiście zamierza stale przebywać w tej miejscowości (Wyrok NSA 11.04.2013 r. – sygn. akt II OSK 530/13).